December 2021
Arnon Grunberg krijgt voor zijn romans en verhalen de P.C. Hooft-prijs 2022. De vijfkoppige jury van de prijs noemt de 50-jarige auteur een schrijver die ongeëvenaard is in ambitie, productiviteit en intellectuele kracht. Hij kreeg al veel literaire prijzen, maar de P.C. Hooft-prijs, wellicht de meest prestigieuze, bleef tot dusverre uit.
Deze oeuvreprijs is, zonder hiërarchie aan te willen brengen in de prijzen die ik heb gewonnen, qua eer en inzet de mooiste die je als auteur kunt winnen", zegt Grunberg in een reactie. Als ik het juryrapport lees, begrijp ik wat Karel van het Reve ooit schreef toen hij de P.C. Hooft-prijs won: daar staan dingen in die je ooit over je werk hoopt te lezen.
De jury prijst Grunberg onder meer vanwege zijn nieuwsgierigheid en maatschappelijke betrokkenheid. In zijn romanuniversum heeft Grunberg een eigen stijl, taal en grammatica ontwikkeld waarin hij gruwel en tederheid met elkaar weet te verenigen, satire en oprechtheid", staat in het rapport. Daarmee heeft hij een immense bijdrage geleverd aan de Nederlandse literatuur.
De P.C. Hooft-prijs wordt jaarlijks afwisselend uitgereikt aan een schrijver van proza, essays of poëzie. Vorig jaar ging de prijs naar de dichter Alfred Schaffer. De vorige P.C. Hooft-prijs voor proza, die van 2019, was voor de inmiddels 101 jaar oude Marga Minco.
Aan de P.C. Hooft-prijs is een bedrag verbonden van 60.000 euro. Grunberg krijgt de prijs in mei uitgereikt.
Meer lezen: www.nos.nl
November 2021
De Boekenbon Literatuurprijs 2021 gaat naar het boek Op weg naar De Hartz van Wessel te Gussinklo (1941). Hij ontvangt hiermee het aan de prijs verbonden geldbedrag van 50.000 euro. Naast Op weg naar De Hartz waren De terugkeer van Esther Gerritsen, De geschiedenis van mijn seksualiteit van Tobi Lakmaker, Het boek Daniel van Chris De Stoop en Al het blauw van Peter Terrin genomineerd.
Juryvoorzitter Winnie Sorgdrager zei bij de bekendmaking van de winnaar:
De jury stond voor de moeilijke opdracht om uit de vijf beste boeken van het afgelopen jaar er één te kiezen. De jury heeft uiteindelijk gekozen voor het boek waarvan het lezen voelt als een roes waar je maar moeilijk van los kunt komen. De auteur laat je als lezer een innerlijke wereld betreden die zich niet laat snoeien: je zult het volledig moeten ondergaan. Al eerder heeft Te Gussinklo laten zien dat hij tijdloos proza levert, dat krachtig en indringend is.
www.boekenbonliteratuurprijs.nl
Mei 2021
Liesbeth Lagemaat wint met haar bundel Vissenschild de derde editie van De Grote Poëzieprijs.
Het is een adembenemend werk waarin een zinderend poëtisch spel wordt gespeeld. Met deze poëzie toont de dichter grote ambitie en lef, maar ook het vermogen om een grote belezenheid te koppelen aan de huidige tijdsgeest, aldus de jury.
De jury van De Grote Poëzieprijs 2021 kreeg 107 dichtbundels ter beoordeling binnen en wees Lagemaats bundel Vissenschild aan als beste gedichtenbundel van 2020. De auteur ontvangt een geldbedrag van € 25.000. Van dit geldbedrag is € 5.000 bestemd voor een project ter stimulering van de Nederlandstalige poëzie naar keuze van de winnende auteur.
Liesbeth Lagemaat (1962) is dichter. Haar debuut Een grimwoud in mijn keel werd in 2005 bekroond met de C.Buddingh'-prijs.
Lees meer onder poëzieprijs.
mei 2021
De bekroning van Brouwers’ hooglijk geprezen roman kan ook gezien worden als een prijs voor een oeuvre, waarvan dit het aangekondigde slotakkoord is.
De roman Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers is bekroond met de Libris Literatuur Prijs 2021. De belangrijkste jaarlijkse Nederlandse romanprijs, die steevast een bestseller oplevert, behelst een bedrag van vijftigduizend euro.
Brouwers, die met zijn 81 jaar de oudste winnaar is in de geschiedenis van de prijs, schreef een roman als een „verslavend taalcircus”, aldus de jury. De roman is „een ware krachttoer, hilarisch, ontroerend, griezelig en ontluisterend tegelijk”.
Lees meer onder www.libris.nl
Alfred Schaffer is een dichter die zonder met de modes mee te waaien midden in deze tijd staat. Dat is een van de kwaliteiten die hem de P.C. Hooft-prijs 2021 hebben bezorgd.
Schaffer (1973) hoort met zijn 47 jaar tot de jongsten die ooit Nederlands belangrijkste literaire oeuvreprijs ontvingen; sinds de jaren zeventig is de bekroning zelfs uitsluitend naar vijftigplussers gegaan. Schaffer is daarnaast de eerste laureaat wiens oeuvre geheel na de millenniumwisseling het levenslicht zag en de tweede, na schrijfster Astrid H. Roemer, met een migratieachtergrond. Schaffer werd geboren in Leidschendam, bij een Arubaanse moeder en een Nederlandse vader.
Die relatieve buitenstaanderspositie houdt niet in dat de bekroning van Schaffer geheel onverwacht komt: al jaren wordt hij algemeen gezien als een van de beste hedendaagse Nederlandse dichters, die zich bovendien keer op keer weet te vernieuwen. Zijn oeuvre onderscheidt zich door een sprankelende veelstemmigheid, aldus de jury, voorgezeten door criticus Janita Monna, en met leden Jeroen Dera, Ester Naomi Perquin, Carl De Strycker en Michael Tedja. Bij de P.C. Hooft-prijs, die in mei wordt uitgereikt, hoort een bedrag van 60.000 euro.
Schaffer is een dichter die ogenschijnlijk onbeduidende zinnetjes van nieuwe betekenissen kan voorzien, een taalspel dat uiterst persoonlijk is, mede omdat Schaffers oeuvre volstrekt oprecht en zonder pretentie is, aldus de jury.
november 2020
De Boekenbon Literatuurprijs 2020 gaat naar Zwarte schuur van Oek de Jong. Dat maakte Winnie Sorgdrager, de voorzitter van de Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs, vanmiddag online bekend. De Jong (1952) ontvangt hiermee het aan de prijs verbonden geldbedrag van 50.000 euro. Naast Zwarte schuur waren Amen van Marcel Möring, Gloria van Koen Sels, Pastorale van Stephan Enter en Waagstukken van Charlotte Van den Broeck genomineerd.
Volgens de jury is Zwarte schuur een boek dat beschouwd mag worden als een toonbeeld van de rijkdom en reikwijdte van de literaire roman en een roman die de lezer aan het werk zet en aanmoedigt tot interpretatie en discussie.
Lees hier het juryrapport over Zwarte Schuur
Meer informatie www.boekenbonliteratuurprijs.nl, ook om de uitreiking terug te kijken.
I think the poem is a communication between a mouth and an ear—not an actual mouth and an actual ear, but a mind that sends a message and a mind that receives it.
De Nobelprijs voor literatuur 2020 gaat verrassenderwijs naar de Amerikaanse dichteres Louise Glück. De dichteres was eveneens erg verrast.
The Nobel Prize in Literature for 2020 is awarded to the American poet Louise Glück for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal.
Louise Glück made her debut in 1968 with Firstborn, and was soon acclaimed as one of the most prominent poets in American contemporary literature.
Zie meer info hier.
Haar werk is niet in het Nederlands vertaald op enkele gedichten in het tijdschrift Raster na. Erik Menkveld tekende voor de vertaling.
augustus 2020
Marieke Lucas Rijneveld krijgt de Booker International Prize voor de Engelse vertaling van haar roman De avond is ongemak.
Woensdagavond 26 augustus maakte de jury bekend dat haar roman de winnaar is vanwege de betoverende schoonheid, onmiskenbare kracht en onverbiddelijke blik. Ze plaatst zich daarmee in het rijtje van eerdere winnaars als de Israëlische schrijver David Grossman en Nobelprijswinnares Olga Tokarczuk.
The International Booker Prize is een van de belangrijkste literaire prijzen binnen de Engelse taal. Een jury kiest jaarlijks het beste naar het Engels vertaalde roman. Omdat het dus ook om de vertaling gaat, gaat de helft van het prijzengeld (ruim 55.000 euro in totaal) naar de vertaler. De roman van Rijneveld is vertaald door Michele Hutchison.
Lees meer op nrc
juni 2020
Poetry International feliciteert dichter Jens Meijen met de C. Buddingh’-prijs 2020. Tien jaar na Delphine Lecompte gaat de jaarlijkse prijs voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut weer naar een Vlaamse dichter. Meijen krijgt de prijs voor zijn frisse en originele poëziedebuut Xenomorf, een uitgave van De Bezige Bij. 'De blik van Meijen is in tegenstelling tot die van veel andere debutanten van dit jaar niet naar binnen gericht, maar naar buiten gekeerd. Met lede ogen beziet hij hoe het klimaat naar de klote gaat, idealen onoprecht zijn, vooruitgang tegelijk ook achteruitgang is en het debat wordt gedomineerd door woede,' schrijft de jury, die bestond uit Ernestine Comvalius, Lies Van Gasse en Dieuwertje Mertens.
Lees meer op www.poetry.nl
juni 2020
De Libris Literatuur Prijs 2020 gaat naar Sander Kollaard voor zijn roman Uit het leven van een hond.
Het boek is groots in zijn eenvoud, aldus jurylid Bo van Houwelingen. Wij hebben gekozen voor een roman, die de lezer laat nadenken over de waarde van een mensenleven. Een boek met een positief mensbeeld, dat ons schokken van herkenning heeft bezorgd, lessen in levenskunst en oprecht leesplezier.”
De andere genomineerden waren Saskia de Coster, Wessel te Gussinklo, Oek de Jong, Marijke Schermer en Manon Uphoff.
De jury die als taak had de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar te kiezen, bestond naast Ionica Smeets (hoogleraar Communicatiewetenschap Universiteit Leiden) en Bo van Houwelingen (literair criticus van de Volkskrant) uit Dirk-Jan Arensman (literair recensent van Het Parool en de VPRO Gids), Christine Otten (schrijver en theatermaker) en Ronald Soetaert (emeritus hoogleraar Cultuur & Educatie, Universiteit Gent).
Vorig jaar won Rob van Essen de prijs met zijn roman De goede zoon. Schrijvers die de prijs en het daaraan verbonden bedrag van in totaal 52.500 euro eerder wonnen, zijn onder anderen Murat Isik, Alfred Birney, Connie Palmen en Adriaan van Dis.
Lees meer op www.libris.nl.
april 2020
De E. du Perronprijs 2019 is toegekend aan Ellen Deckwitz voor haar bundel Hogere Natuurkunde.
De jury bekroont een fascinerende en onheilspellende dichtbundel, waarin verschillende genres, stemmen en stemmingen met elkaar worden verweven.
Aan het woord is een kleindochter die de stem van haar grootmoeder laat klinken en haar oorlogservaringen in Nederlands-Indië onder woorden probeert te brengen.
Het levensverhaal wordt alleen in flarden verteld. Deckwitz’ verhalende poëzie laat zien hoe families getekend worden door een land van herkomst dat werd verwoest. Het leed en de veerkracht, ingewikkeld met elkaar verbonden, blijven bestaan in elkaar opvolgende generaties. Dit is een bundel die in een tijd van mondiale crisis troost en relativering biedt.
De andere genomineerden waren Stephan Enter (Pastorale) en Asha Karami (Godface).
De prijs bestaat uit een geldbedrag van 2500 euro en een textielobject, ontworpen door studio ‘by aaaa’ (Moyra Besjes en Natasja Lauwers) en vervaardigd bij het TextielMuseum in Tilburg.
De uitreiking is uitgesteld naar het najaar en vindt plaats op 15 oktober 2020,
De E. du Perronprijs is een initiatief van de Gemeente Tilburg, de Tilburg School of Humanities and Digital Sciences van Tilburg University en Kunstloc Brabant.
maart 2020
De winnaar van De Grote Poeziëprijs 2019 is Vrouwkje Tuinman met haar bundel Lijfrente.
De Grote Poëzieprijs bekroont in 2020 de beste Nederlandstalige bundel van het jaar met € 25.000 en is de opvolger van de VSB Poëzieprijs als dé prijs voor de Nederlandstalige poëziebundel. Aan de prijs zijn inspirerende publieksprogramma's en educatieve trajecten verbonden die naast de genomineerde bundels en dichters tevens een beeld geven van de actuele stand van zaken van poëzie in het Nederlands taalgebied.
De vijf genomineerden van de tweede editie van de Grote Poëzieprijs zijn:
• Hogere natuurkunde - Ellen Deckwitz, verschenen bij Uitgeverij Pluim
• Godface - Asha Karami, verschenen bij De Bezige Bij
• Lijfrente - Vrouwkje Tuinman, verschenen bij Cossee
• Zon - Peter Verhelst, verschenen bij De Bezige Bij
• het leven van sterren – marwin vos, verschenen bij het balanseer
Lees meer: www.prijsdepoezie.nl
maart 2020
De Herman de Coninckprijs voor poëzie gaat dit jaar naar de Nederlandse dichteres Eva Gerlach. Haar bundel Oog is verkozen tot beste van 2019.
Het zijn gedichten die de loop van een orkaan volgen tot in het "oog", het nulpunt. Gerlach geeft ook een tip aan de lezer: "Lees poëzie zo open mogelijk".
De jury prijst de "denkkracht en de beheersing van het ambacht" van Gerlach, die "de grootste vragen" stelt: "Wie ben ik, wie ben jij, en waarnaar kunnen we op zoek? Antwoorden krijgen we niet, maar in de poëtische maalstroom van versnellingen en rustpunten, van lichtere verzen en meer donkere gedichten krijgen we wel suggesties aangereikt."
Haar bekroonde bundel Oog is het derde deel van een cyclus. Eva Gerlach begon ermee toen haar moeder dementeerde. De gedichten gaan over "het hele proces van uit elkaar vallen, in elkaar grijpen, samenhang willen vinden, die dan toch weer uit elkaar valt. Wat neem je in je hoofd mee van de wereld, terwijl tegelijk die hele wereld uit elkaar valt? Het gaat over herinneringen: wat neem je mee, wat raak je kwijt?"
Meer lezen, zie vrt.
maart 2020
Marieke Lucas Rijneveld wint de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2020 voor haar bundel Fantoommerrie.
De andere genomineerden waren Bart Moeyaert met Helium en Iduna Paalman De grom uit de hond halen. De feestelijke prijsuitreiking in Zutphen op zaterdagavond 14 maart is geannuleerd vanwege het corona-virus. Op een nader te bepalen moment krijgt Marieke Lucas Rijneveld de geldprijs van 1000 euro en een bronzen beeldje voorstellende Ida Gerhardt overhandigd.
'Haar overrompelende debuut Kalfsvlies (2015) blijkt geen toevalstreffer', schrijven juryleden Petra Possel en Arjan Peters in het juryrapport. 'In lange zinnen, gulle beelden en rijke strofen, hoeft deze dichter ogenschijnlijk niet te zoeken naar woorden; zodra ze gaat schrijven, komen de woorden aan gegaloppeerd.' Fantoommerrie (2019) zit vol dreigende en onontkoombare taal, aldus de jury. 'Als een geluid dat steeds tussen je oren suist en maar niet weg wil gaan.'